De dood van John Madden schokt de sportwereld. Als coach, tv-pundit en met een videospelserie bracht hij zijn liefde voor voetbal over op de fans. Zijn naam is voor altijd verbonden aan de sport.

München – Er wordt gezegd dat niemand groter is dan het spel zelf – een principe dat ook voor voetbal geldt. Daarom blonk John Madden nooit uit in zijn sport, en zou hij de laatste persoon zijn geweest om zoiets te beweren. Maar de NFL legende kwam maar een paar centimeter tekort om op zijn minst op gelijke hoogte te komen met zijn grote liefde.

Op woensdagavond is Madden overleden, 85 jaar oud. In hem verliest het voetbal zijn ambassadeur, zijn grote uitlegger en vertolker. Zelfs lang na zijn dood, wanneer de naam van Madden wordt gehoord, zullen alle synapsen in de hersenen die verantwoordelijk zijn voor voetbal worden aangezet.

Madden hield onvoorwaardelijk van football

Hoe werd één naam bijna synoniem aan een hele sport? Sommigen zullen zeggen dat de populaire videospelserie “Madden NFL” verantwoordelijk is, anderen zouden Maddens optredens als tv-pundit aanhalen. En een of twee anderen zouden Madden’s sportieve heldendaden herinneren. Super Bowl winnaar in 1977.

De verschillende gebieden moeten niet los van elkaar worden gezien, want zij hebben alle iets fundamenteels gemeen: Madden’s onvoorwaardelijke liefde voor football. Dit heeft hem tot een groot pionier van de sport gemaakt.

Toen Madden in 2006 in de Hall of Fame werd opgenomen, zei hij: “Voetbal is wie ik ben. Ik ben dit niet gaan doen voor de kost of omdat ik het leuk vind. Het is veel meer dan alleen voor de lol. Ik ben helemaal in beslag genomen door voetbal, helemaal betrokken. Ik doe niet aan tuinieren of andere hobby’s, ik vis of jaag niet. Ik zit in het football. “

Once in the NFL and back again

Net toen hij aankwam, eindigde Madden’s avontuur. Een andere knieblessure in het trainingskamp verhinderde hem zelfs om in de NFL te spelen. Zijn speelcarrière eindigde abrupt. Maar Madden had niet alleen football gespeeld op de universiteit. “Ik haalde een lerarendiploma, en mijn liefde voor football vermengde zich met het lesgeven,” zei Madden vele jaren later. Hij begon een trainerscarrière.

Madden’s Raiders waren opstandig

De symbiose tussen de Raiders en Madden bracht succes. Als voormalig lijnspeler had Madden een zwak voor stoere jongens; modderige truien en harde klappen waren zijn favoriete valuta. In Oakland leidde hij een wilde bende die weigerde zich te laten dwingen in het strakke korset van regels dat de NFL tot op de dag van vandaag omzoomt. Madden’s Raiders waren opstandig. Het paste in het plaatje dat hun coach, die eruit zag als een chaotische scheikundeleraar, altijd dicht bij een hartaanval leek aan de zijlijn.

Madden’s volgende gedwongen verandering van baan

Madden vierde zijn grootste succes in 1977 door de Super Bowl te winnen. Een prestatie die zijn opname in de Hall of Fame verzekerde. “Ik wilde nooit een ander team coachen dan de Raiders,” zei hij eens. Dat heeft hij ook nooit gedaan. Tien jaar nadat hij begon, was hij klaar als hoofdcoach. De immense druk werd hem te veel, maagzweer, burn-out, opnieuw bezorgde zijn gezondheid hem problemen, op zijn 42ste moest hij op zoek naar een nieuwe baan.

Madden stopte niet zo gemakkelijk als coach. Hij kon het waarschijnlijk niet. Maar in plaats van hoogbetaalde atleten te instrueren, legde hij als tv-deskundige zijn sport uit aan miljoenen Amerikaanse kijkers voor hun tv-toestel – en hij deed dat op een hoogst vermakelijke manier. “Boem!”, was waarschijnlijk een van zijn favoriete woordenschatwoorden toen hij weer eens met gele lijnen binnen tekende waar een tackle gemaakt moest worden.

Madden beroemd als tv-pundit

40 jaar lang, tot 2008, drong zijn stem door in de huiskamers van de VS, altijd vol enthousiasme en in staat om deze zeer complexe sport te ontleden op een manier die gewone kijkers konden begrijpen. Deze vaardigheid leverde hem 16 Emmy’s op.

Als leraar wist Madden dat leren leuk moest zijn. Hij mengde een flinke portie amusement in zijn optredens, was de tegenpool van de perfect gecoiffeerde presentatoren. Hij reisde naar wedstrijden in zijn bus omdat hij claustrofobisch was – en ook bang voor vliegen. Ooit, tijdens een Thanksgiving-uitzending, zaagde hij met zijn blote hand een turducken (een kalkoen gevuld met een eend gevuld met een kip) door.

“Madden NFL” verkoopt miljoenen exemplaren per jaar

De kalkoen is echter niet Maddens grootste erfenis. De “Madden NFL” videospelserie moet hiertoe worden gerekend. Toen Electronic Arts in 1984 een voetbalspel wilde maken, vroegen zij Madden om zijn hulp. Madden, alle leraar, zag het als een manier om de fans op te voeden. Zijn normen voor het spel waren hoog. De computers hebben maar capaciteit voor zes spelers? Maakt niet uit, het moeten er elf zijn. Geen compromis.

Madden adviseerde over veranderingen in de spelregels en het spelontwerp en gaf de spelontwikkelaars zelfs het spelboek van de Raiders uit 1980. Natuurlijk leende hij ook zijn stem aan het spel. Het duurde vier jaar voordat de eerste “John Madden NFL” op de markt kwam. De serie heeft sindsdien miljoenen exemplaren per jaar verkocht.

Madden heeft zijn stempel gedrukt op de NFL als weinig anderen

En de serie heeft zelfs de sport zelf beïnvloed. Spelers en coaches hebben toegegeven dat het videospel hun eigen prestaties heeft beïnvloed. Teddy Bridgewater, bijvoorbeeld, oefende tijdens zijn studietijd wedstrijden in “Madden Football”, zo realistisch was de simulatie. Voor Madden moest het spel zo goed zijn dat het kon wedijveren met de werkelijkheid – zijn liefde voor het voetbal eiste dat gewoon.

Bij zijn dood schreef journalist Adam Schefter: “Er is bijna niemand die de NFL meer heeft gevormd dan John Madden. “